Η κλιματική αλλαγή είναι μία πραγματικότητα.
Όσοι παρακολουθήσαμε τις εξελίξεις από την πρόσφατη διάσκεψη στην Κοπεγχάγη είτε από κοντά είτε από εφημερίδες και τηλεοπτικά κανάλια, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ανάμεικτα συναισθήματα. Τόσος απλός κόσμος κινητοποιήθηκε από παντού, όχι μόνο κυβερνητικοί εκπρόσωποι χωρών. Τόση ενέργεια καταναλώθηκε στην προσπάθεια για να επιτευχθεί μία αλλαγή και να αποφευχθεί αυτό που φοβόμαστε για το μέλλον. Το «κλίμα» όμως μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων σε επίπεδο κρατών για ουσιαστικές δεσμεύσεις στην Κοπεγχάγη είναι τουλάχιστον μουδιασμένο. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι φυσικό να κατακυριεύονται από απαισιοδοξία και αίσθημα παραίτησης. Το μέλλον πράγματι φαντάζει δυσοίωνο, αλλά η απαισιοδοξία όπως είναι γνωστό είναι κακός σύμβουλος.
Υπάρχουν όμως ήδη διαφορετικές προσεγγίσεις αλλού στον κόσμο που μπορεί να χρησιμεύουν σαν οδηγοί και παράδειγμα. Δείτε λοιπόν πως προσεγγίζουν το θέμα μέσα από το κίνημα των transition towns ή των πόλεων σε μετάβαση:
Οι πόλεις σε μετάβαση, τα Transition Towns όπως είναι γνωστά, είναι κοινότητες που επιχειρούν να διαφοροποιήσουν την λειτουργία τους έχοντας κατά νου τις προκλήσεις των επικείμενων αλλαγών αναφορικά με την κλιματική αλλαγή και την ενεργειακή κρίση σε σχέση με τις μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με στόχο τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος, την ενίσχυση της αυτάρκειας και την αύξηση της κοινωνικής συνοχής και την επαναφορά αξιών που συνδέουν την ατομική και κοινωνική ικανοποίηση και ευτυχία περισσότερο με κοινωνικά χαρακτηριστικά και λιγότερο με την κατανάλωση. Αυτό επιτυγχάνεται με προσπάθειες επίτευξης κάποιων στόχων και μία στροφή προς μία απλότερη και υγιέστερη ζωή με έμφαση στο τοπικό και με εργαλεία την εκπαίδευση για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και την έμφαση στην τοπική παραγωγή τροφής. Κατά μία έννοια, το κίνημα αυτό είναι κατ’ ευθείαν απόγονος και αξιοποιεί την εμπειρία των οικοκοινοτήτων και της θεωρίας της διαρκούς καλλιέργειας (Permaculture) και προσπαθεί να επιφέρει την σταδιακή μεταμόρφωση σε υπάρχουσες κοινότητες.
Πόλεις σε μετάβαση-Transition Towns
ΣΚΟΠΟΙ
«Υπάρχει μία αληθινή ανάγκη για εκπαίδευση που φέρνει κοντά το μυαλό, τη καρδιά και τα χέρια».
Επιβεβαιώνοντας τη παραπάνω επισήμανση, το ΔΕΝΤΡΟ επιδιώκει μέσα από τα προγράμματα που θα ξεκινήσει να ενεργοποιήσει ταυτόχρονα το μυαλό, την καρδιά και τα χέρια…
Ανάμεσα στους στόχους του είναι:
να εξερευνήσει και να προωθήσει εναλλακτικούς τρόπους συμπεριφορών και διαβίωσης, που αντιμετωπίζουν αφ’ ενός τα προβλήματα μίας κρίσης τόσο επίκαιρης όπως η οικονομική και πολιτικο-κοινωνική, όσο και μακρόπνοης όπως η ενεργειακή κρίση και η κλιματική αλλαγή.
"ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΝΕΟΙ ΤΟΠΟΙ"
Η φύση ιδιωτικοποιείται, ο χώρος κατατέμνεται και μετατρέπεται σε προϊόν εμπορεύσιμο, ένα commodity που μοιράζεται νόμιμα ή παράνομα ανάμεσα σε ιδιώτες. Ότι περισσεύει είναι «δημόσιο». Το δημόσιο, απαξιωμένο και ισοδύναμο με το υπόλοιπο, το υπόλειμμα, το απόρριμμα, το έρμαιο, το θύμα.
Στην Αθήνα, οι ελάχιστοι εναπομείναντες ελεύθεροι χώροι τελούν υπό εγκατάλειψη ή υπό απειλή «ανάπτυξης» που ισοδυναμεί με τον τελικό εξανδραποδισμό του όποιου φυσικού, με την τελειωτική καθυπόταξη του ελεύθερου.
Στο τοπίο, η ανθρώπινη παρουσία ακόμη και όπου δεν είναι μόνιμη με κάποια κατασκευή γίνεται εν τούτοις έκδηλη με την παρουσία των ανθρώπινων απορριμμάτων. Τα πιο απρόσιτα μέρη μόνο δεν αποτελούν πεδίο οικιστικής εκμετάλλευσης αλλά το ίδιο εύκολα θα χρησιμοποιηθούν τουριστικά ή μεταλλευτικά. Όμως η ύπαρξη της φύσης δεν υπάρχει μόνο για την ανθρώπινη εκμετάλλευση.
Η έννοια της ελευθερίας σε σχέση με την έννοια του τόπου είναι ένα από τα αντικείμενα που θα διερευνήσουμε.
Οι ελεύθεροι νέοι τόποι είναι ενδεχομένως ομάδες πολιτών, συλλογικότητες, γειτονιές, κοινότητες, χωριά, πόλεις ή περιοχές που προστατεύονται από συνειδητοποιημένους πολίτες, ελεύθερους ανθρώπους με συνειδητές επιλογές σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.
Εν τούτοις η στάση που επιλέγουμε απέναντι σε όλα αυτά δεν είναι συγκρουσιακή και θεωρούμε ότι η όποια αλλαγή θα επέλθει ως συλλογικό αίτημα όταν αυτό αποτελέσει έκδηλη, επείγουσα και συνειδητοποιημένη ανθρώπινη ανάγκη.
"ΡΕΥΣΤΕΣ ΟΙΚΟΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ"
Οι συλλογικότητες και οι ανθρώπινες συν-υπάρξεις σε ένα τόπο μετατρέπονται από τυχαίες συναντήσεις σε κοινότητες όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να συνδέονται με τρόπους ανθρώπινους και αυθεντικούς μεταξύ τους. Οι κοινότητες των ανθρώπων μετατρέπονται σε οικοκοινότητες όταν οι σχέσεις που αναπτύσσουν μεταξύ τους, η σχέση τους με τον τόπο και το ενδιαφέρον τους για το φυσικό και τη φύση αποκτούν ουσιαστικό περιεχόμενο που αντανακλάται έμπρακτα στην καθημερινότητα. Πέρα από την παραδοσιακή έννοια των οικοκοινοτήτων πρέπει να ερευνήσουμε που και πως οι παραπάνω συνθήκες είναι δυνατόν να ισχύσουν.
Αυτές είναι για μας οι ρευστές οικοκοινότητες.
Μια ριζικά διαφορετική και καλύτερη εκδοχή κοινωνιών που οφείλουμε να φτιάξουμε για τους επόμενους από εμάς.
ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ
