Μας χρειάζεται η Φύση; Σημεία αειφόρου σχεδιασμού Τοπίου



Θωμάς Δοξιάδης

Αρχιτέκτων, Αρχιτέκτων Τοπίου Harvard University
τ. Εντεταλμένος Λέκτορας Πανεπιστημίου Πατρών

Για το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα, ο άνθρωπος πίστεψε ότι κυριαρχεί της φύσης, και ότι την υποτάσσει άνετα στις επιθυμίες του. Η στάση αυτή όρισε και τον τρόπο που φτιάχναμε μέχρι τώρα τις πόλεις μας, τα κτίρια μας, και τα τοπία μας.
Εδώ και μερικές δεκαετίες αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς την φύση. Όμως είναι και βασικός διαμορφωτής της: η φύση όπως την γνωρίζουμε σήμερα έχει σε μεγάλο βαθμό διαμορφωθεί από τον άνθρωπο. Γίνεται πλέον ξεκάθαρο ότι, για να επιβιώσουμε, πρέπει να διαμορφώσουμε μια νέα, συμβιωτική σχέση με τη φύση, μαθαίνοντας να συνεργαζόμαστε μαζί της. Ήδη από την δεκαετία του ’60 η συνειδητοποίηση αυτή και οι συνακόλουθες επιστημονικές εξελίξεις έχουν αρχίσει να διαμορφώνουν ένα νέο είδος αρχιτεκτονικής τοπίου, στη συνέχεια ένα νέο είδος πολεοδομίας, και τελικά και ένα νέο είδος αρχιτεκτονικής. Μέσα από υλοποιημένα παραδείγματα και μελέτες-προτάσεις, στην παρουσίαση εξετάζουμε τις δυνατότητες του οικολογικού σχεδιασμού τοπίου στην Ελλάδα.
___________________________________________________
Την παρουσίαση θα ακολουθήσει διάσχιση του τόπου της πρώην Αμερικάνικης Βάσης, του Αρχαιολογικού χώρου της Μπρέξιζας και σχολιασμός
___________________________________________________
Ώρα και τόπος συνάντησης:
11:00 πμ, Σάββατο, 15 Μαΐου στο Φουαγιέ κινηματογράφου Αλίκη του Πολιτιστικού και Αθλητικού κέντρου Νέας Μάκρης.

Πληροφορίες για το πώς να έρθετε:

Εάν έρχεστε από την Αθήνα με το λεωφορείο του ΚΤΕΛ (με ένδειξη Μαραθώνας, Γραμματικό, Αγ. Μαρίνα) , η περιοχή της πρώην αμερικάνικης βάσης είναι και στάση για το λεωφορείο οπότε ειδοποιείστε ότι θέλετε να κατέβετε στην πρώην αμερικάνικη βάση. Από το σημείο της στάσης μέχρι τον κινηματογράφο Αλίκη και το φουαγιέ θα περπατήσετε με τα πόδια μία απόσταση περίπου 100 μέτρων μέσα στην βάση.
Αν έρχεστε με αυτοκίνητο από Μαραθώνος με κατεύθυνση προς Μαραθώνα μετά τη διασταύρωση Διονύσου στα 150 μέτρα περίπου μετά την πυροσβεστική Ν. Μάκρης θα δείτε την είσοδο της αμερικάνικης βάσης και θα στρίψετε δεξιά και θα προχωρήσετε προς τα κάτω. Παρκάρετε και προχωρήστε με τα πόδια.

ΣΚΟΠΟΙ

«Υπάρχει μία αληθινή ανάγκη για εκπαίδευση που φέρνει κοντά το μυαλό, τη καρδιά και τα χέρια».


Jonathan Dawson


Επιβεβαιώνοντας τη παραπάνω επισήμανση, το ΔΕΝΤΡΟ επιδιώκει μέσα από τα προγράμματα που θα ξεκινήσει να ενεργοποιήσει ταυτόχρονα το μυαλό, την καρδιά και τα χέρια…

Το ΔΕΝΤΡΟ έχει σαν αντικείμενο τόσο το ανθρωπογενές (κτισμένο ή διαμορφωμένο από τον άνθρωπο) περιβάλλον όσο και το φυσικό όπως και την δραστηριοποίηση σε θέματα περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής.

Ανάμεσα στους στόχους του είναι:


να εξερευνήσει και να προωθήσει εναλλακτικούς τρόπους συμπεριφορών και διαβίωσης, που αντιμετωπίζουν αφ’ ενός τα προβλήματα μίας κρίσης τόσο επίκαιρης όπως η οικονομική και πολιτικο-κοινωνική, όσο και μακρόπνοης όπως η ενεργειακή κρίση και η κλιματική αλλαγή.


να ενθαρρύνει την επαφή με τη φύση, την ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά ζητήματα, τη γνωριμία με οικολογικές πρακτικές και συνήθειες ζωής επιχειρώντας μία συμφιλίωση με το εδώ και το τώρα.

"ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΝΕΟΙ ΤΟΠΟΙ"

Η φύση ιδιωτικοποιείται, ο χώρος κατατέμνεται και μετατρέπεται σε προϊόν εμπορεύσιμο, ένα commodity που μοιράζεται νόμιμα ή παράνομα ανάμεσα σε ιδιώτες. Ότι περισσεύει είναι «δημόσιο». Το δημόσιο, απαξιωμένο και ισοδύναμο με το υπόλοιπο, το υπόλειμμα, το απόρριμμα, το έρμαιο, το θύμα. Το βλέπουμε να συμβαίνει στις πόλεις αλλά και στην ύπαιθρο, σχεδόν παντού όπου φτάνει ο άνθρωπος.

Στην Αθήνα, οι ελάχιστοι εναπομείναντες ελεύθεροι χώροι τελούν υπό εγκατάλειψη ή υπό απειλή «ανάπτυξης» που ισοδυναμεί με τον τελικό εξανδραποδισμό του όποιου φυσικού, με την τελειωτική καθυπόταξη του ελεύθερου.

Στο τοπίο, η ανθρώπινη παρουσία ακόμη και όπου δεν είναι μόνιμη με κάποια κατασκευή γίνεται εν τούτοις έκδηλη με την παρουσία των ανθρώπινων απορριμμάτων. Τα πιο απρόσιτα μέρη μόνο δεν αποτελούν πεδίο οικιστικής εκμετάλλευσης αλλά το ίδιο εύκολα θα χρησιμοποιηθούν τουριστικά ή μεταλλευτικά. Όμως η ύπαρξη της φύσης δεν υπάρχει μόνο για την ανθρώπινη εκμετάλλευση.

Η έννοια της ελευθερίας σε σχέση με την έννοια του τόπου είναι ένα από τα αντικείμενα που θα διερευνήσουμε.

Οι ελεύθεροι νέοι τόποι είναι ενδεχομένως ομάδες πολιτών, συλλογικότητες, γειτονιές, κοινότητες, χωριά, πόλεις ή περιοχές που προστατεύονται από συνειδητοποιημένους πολίτες, ελεύθερους ανθρώπους με συνειδητές επιλογές σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.

Εν τούτοις η στάση που επιλέγουμε απέναντι σε όλα αυτά δεν είναι συγκρουσιακή και θεωρούμε ότι η όποια αλλαγή θα επέλθει ως συλλογικό αίτημα όταν αυτό αποτελέσει έκδηλη, επείγουσα και συνειδητοποιημένη ανθρώπινη ανάγκη.

"ΡΕΥΣΤΕΣ ΟΙΚΟΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ"

Οι συλλογικότητες και οι ανθρώπινες συν-υπάρξεις σε ένα τόπο μετατρέπονται από τυχαίες συναντήσεις σε κοινότητες όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να συνδέονται με τρόπους ανθρώπινους και αυθεντικούς μεταξύ τους. Οι κοινότητες των ανθρώπων μετατρέπονται σε οικοκοινότητες όταν οι σχέσεις που αναπτύσσουν μεταξύ τους, η σχέση τους με τον τόπο και το ενδιαφέρον τους για το φυσικό και τη φύση αποκτούν ουσιαστικό περιεχόμενο που αντανακλάται έμπρακτα στην καθημερινότητα. Πέρα από την παραδοσιακή έννοια των οικοκοινοτήτων πρέπει να ερευνήσουμε που και πως οι παραπάνω συνθήκες είναι δυνατόν να ισχύσουν.


Αυτές είναι για μας οι ρευστές οικοκοινότητες.


Μια ριζικά διαφορετική και καλύτερη εκδοχή κοινωνιών που οφείλουμε να φτιάξουμε για τους επόμενους από εμάς.

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ